MARIA LICHTMIS (OPDRACHT VAN DE HEER)
 
  • Feest voor Jezus of Maria?
Lichtmis wordt gevierd op 2 februari, 40 dagen na Kerstmis. Zoals elk eerstgeboren jongetje, moest Jezus opgedragen worden aan God in de tempel. In het evangelie volgens Lucas volgt dit gebeuren meteen na het geboorteverhaal (Lucas 2). 
 
Gewoonlijk is er met Lichtmis een processie van kaarsen. Het licht wordt binnengebracht in de kerk zoals Jezus als het Licht van de wereld in de tempel werd binnengedragen. 
 
Het feest is vooral in de katholieke Kerk heel Mariaal gekleurd. Dat heeft alles te maken met het traditionele joodse reinigingsritueel dat Maria onderging. In het Latijn wordt dit feest dan ook “Purificatio” genoemd. Maria is na de geboorte van Christus opnieuw een reine, vrome vrouw.
 
In onze streken wordt het katholiek feest “Maria Lichtmis” genoemd, terwijl de protestantse traditie spreekt over de “Presentatie van de Heer”, een omschrijving die eigenlijk veel dichter bij het evangelie staat. Ook in de katholieke Kerk wordt “Opdracht van de Heer” gebruikt als benaming, maar dit dringt niet vlot door naar de omgangstaal. De hamvraag is: wiens feest is Lichtmis eigenlijk: van Jezus of van Maria?
 
  • Simeon en Hanna
Twee wijze mensen komen in het verhaal van de opdracht van de Heer in Lucas 2 op de voorgrond: Simeon en Hanna.
 
Simeon was een oude man, vroom en wetsgetrouw. Hij keek uit naar de Verlosser. De heilige Geest had hem ingegeven dat hij niet zou sterven vooraleer hij de Gezalfde zou zien. Toen Jozef en Maria met Jezus de tempel binnengingen, wist Simeon dat dit kind de Verlosser was. Hij nam Jezus in zijn armen en loofde God. Simeon verklaarde dat Jezus als een licht over de heidenen zou stralen en de glorie zou worden van het volk Gods. 
 
Hij voegde er ook een onheilspellende boodschap aan toe: Jezus zal veelbesproken zijn, Hij zou de opstanding of de val betekenen voor velen. En aan Maria vertrouwde Simeon toe dat haar hart doorboord zou worden van verdriet, een eerste verwijzing naar de dood van Jezus aan het kruis.
 
Hanna was een hoogbejaarde profetes die veel tijd doorbracht in de tempel. Bij het zien van Jezus dankte ze de Heer. Ze sprak tot iedereen die de Verlossing verwachtte over het kind.
 
  • Traditie
Licht staat centraal in de Lichtmistraditie. Simeons lofprijzing in Lucas 2 heeft daar alles mee te maken. Na het vieren van de geboorte wordt nu het goddelijk karakter van Christus meer beklemtoond. Dit kind is niet zomaar een kind. Het is Gods Zoon. Het licht wordt in processie naar voor gebracht, soms met veel kaarsen. In veel gevallen zijn kinderen de dragers van het licht in die processie.
 
In de liturgie richt dit feest zich in het bijzonder tot de jonge ouders die in het afgelopen jaar hun kindje hebben laten dopen. Zij worden, net als Jozef en Maria, verwelkomd in het religieus gebouw en hun kindje ontvangt Gods zegen. 
 
Er bestaat ook een typische volksgewoonte: het eten van pannenkoeken. Het verband met het religieus feest is niet meteen duidelijk. Maar het illustreert alvast het belang van dit feest in de traditie. De donkerste dagen zijn achter de rug, de lente is op komst. Voor de boeren was dat iets om naar uit te kijken.
 
 
Sven Vannecke, © 2016